Araşdırma: 12 və 18 ədədlərinin hər birinin bölünənlərini yazaq:
12-nin bölünənləri: 12, 24, 36, 48, 60, 72, 84, 96, 108,...
18-in bölünənləri: 18, 36, 54, 72, 90, 108, 126,...
Bu iki ədədin ortaq bölünənlərini ayıraq: 36, 72, 108, ... Alınan ortaq bölünənlərin ən kiçiyi 36-dır.
Verilmiş ədədlərin hər birinə bölünən ən kiçik natural ədədə bu ədədlərin ən kiçik ortaq bölünəni deyilir.
a və b ədədlərinin ən kiçik ortaq bölünəni ƏKOB (a; b) kimi işarə olunur.
Oxunuşu: a və b ədədlərinin ən kiçik ortaq bölünəni.
Verilmiş ədədlərin ən kiçik ortaq bölünənini tapmaq üçün alqoritm:
Nümunə: ƏKOB(16; 24) = ?
16 = 2 • 2 • 2 • 2 24 = 2 • 2 • 2 • 3
Deməli, ƏKOB(16; 24) = 2 • 2 • 2 • 2 • 3 = 48
1) Ədədlərdən biri digərinin bölünənidirsə, bölünən verilmiş ədədlərin ən kiçik ortaq bölünəni olar.
Məsələn: ƏKOB(70; 35) = 70; ƏKOB(22; 44; 88) = 88.
2) Qarşılıqlı sadə ədədlərin ən kiçik ortaq bölünəni onların hasilinə bərabərdir.
Məsələn: ƏBOB(24; 25) = 1 olduğu üçün ƏKOB(24; 25) = 24 • 25 = 600 olar.
Diqqət!
Natural ədədlərin ən kiçik ortaq bölünəni onların böyüyündən kiçik ola bilməz.
a) 12 və 46;
d) 55 və 56;
b) 26 və 78;
e) 205 və 300;
c) 144 və 125;
ə) 477 və 506;
ç) 11, 44 və 66;
45, 54 və 99.
ƏKOB(26; 78);
ƏKOB(99; 88);
ƏKOB(39; 90);
ƏKOB(25; 75; 120);
ƏKOB(546; 245);
ƏKOB(40; 80);
ƏKOB(34; 64);
ƏKOB(17; 34; 51).