Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr (XTQ) 1999-cu II aprelin 30-da Ulu öndər Heydər Əliyevin fərmanı ilə yaradılmışdır. Tamamilə kiçik zabitlərdən və gizirlərdən ibarət əməliyyat qrupları könüllülük əsasında formalaşdırılmışdı. XTQ-nin formalaşmasında Türkiyənin, Pakistanın və ABŞ-ın təcrübəsindən geniş istifadə olunmuşdur.
XTQ istənilən şəraitdə, düşmən müdafiəsinin dərinliyində döyüş və kəşfiyyatd i versiya əməliyyatları icra etmək imkanlarına malikdir. Onlar nəinki ölkəmizdə keçirilən təlimlərdə, həm də NATO ölkələrində keçirilən kurslarda iştirak edirlər. Kurslarda əlbəyaxa döyüş, dərin kəşfiyyat, düşmənin arxasına keçmə, həyatda qalma, mühəndis, atəş, psixoloji, desant, dalğıc, tibbi, asimmetrik döyüş və s. kimi hazırlıqlar